हामी मान्छे हौं 

किनकि मान्छेमा विवेक हुन्छ 

विवेक उज्यालो हो

विवेक सभ्यता हो 

विवेक अग्रगमन हो 

यसकारण हामी 

मान्छे हौँ 

 ( हामी मान्छे , गोर्खाली गुराँस ४४)

सुशीला अधिकारी ढकालद्वारा सिर्जना गरिएका ४४ कविता सन्चयन गरिएको गोरखाली गुराँस हालै प्रकाशित भएको छ । सामाजिक वातावरण , देशकाल ,परिस्थिति , प्राकृतिक मोहकता आदीलाई बिषय बनाइएका कविताहरु सरल र सहज लाग्छन् ।

प्राध्यापन पेशाबाट बचेको समय  सुशीलाले साहित्यमा लगाइरहेकी छिन । साहित्यिक संघसंस्थामा पनि सुशीला  सहभागिता जनाइरहेकी छिन् । उनका कतिपय कवितामा नारी संवेदनशीलताको भाव उजागर भएको छ । जीवनको मूल्यको पक्षमा सुशीला अधिकारी ढकालको कलम मजबुत छ ।

नारी ढल्दिनन् 

नारीलाई अपमान गर्नेहरू सावधान !

नारी मर्दिनन 

नारीलाई दासी बनाउन खोज्नेहरू सावधान !

नारी जागिन भने खरानी मात्र बाँकी रहन्छ 

नारीलाई अपमान गर्नेहरू सावधान ! 

नारीलाई आगो लगाउनेहरू सावधान !

( गोरखाली गुराँस , नारी पेज ६)

एक्काइसौं शताब्दीका नारीहरू हरेक कुरामा सक्षम छ्न । सुशीलाका  कविताहरू नारी अस्मिता र स्वतन्त्रताको पक्षमा निर्भीकतासाथ उभिएका छन् । नारीलाई अपमान गर्नेहरूलाई चेतावनी स्वरुप सावधान गराएकी छिन् सुशीलाले । नारीचेतका हिसाबले यो कविता अब्बल छ । शिर्षक नै नारी रहेकोे कविता सार्थक पनि छ । 

गोरखाका वनपाखामा सुशीलाको बाल्यकाल व्यतीत भयो ।  ती अतीत यादहरू उनका कविताहरूमा पोखिएका छ्न् । 

जीवन के हो ? सुशीलाको कविता काव्यिक स्वरमा भन्छ्न् – जीवन  सहि र सकारात्मक सोच हो । सुशीला कहिलेकाही बानियाँटार अग्लो डाँडामा उक्लेर उपत्यकातिर नजर लगाउँछिन । काठमाडौंलाई पाइलापाइला जोखिम सहिरहेको शहर देख्छिन । र, यहीँ  भावलाई उनी काव्यमा व्यक्त गर्छिन ।

कतिपय कवितामा उनको  जीवन भोगाइ पनि आएका छन्  ।

कविता प्रायः अभिधा होइन , लाक्षणिक अर्थमा कविताहरूको क्राफ्ट ( संरचना ) बन्छ । सुशीलाका कविताले  निश्चय पनि जीवनको खोजी गर्छन् ।

साठी लाख युवा विदेशिएका छन् 

जिन्दगी यात्रा जस्तो लाग्छ 

हरेक दिन बाकसमा शव आउँछ 

जिन्दगी जन्मेर मर्ने जात्रा जस्तो लाग्छ 

( जिन्दगी यात्रा कि जात्रा , गोरखाली गुराँस पेज १४)

खाडीका  मुलकमा जोखिमपूर्ण श्रम गर्नुपर्ने बाध्यता नेपालीजनको साझा बाध्यता हो । सुशीला जस्ता कविहरूलाई जिन्दगी यो दुरूह यात्रा मर्ने जात्रा जस्तो लागेको छ । यो अभिव्यक्ति बडो साहित्यिक  काव्यिक लाग्छ ।

माटोको माया भनेको 

आमाको काख हो 

आमाको काख भनेको

लाखलाख हो 

लाख छोडेर विदेश किन जाने ?

( विदेश किन जाने ? गोरखाली गुराँस पेज २०)

समग्रमा भन्दा सुशीला कविताहरूमा मानव मनका गहिराईमा पुगेर  संवेदनालाई सार्थक रूपमा प्रस्तुत गरिएको छ । ती काव्यिक भावले पाठक हृदयलाई छुन्छ पनि ।

 कविता संग्रहका निम्ति सुशीला ढकाल अधिकारीलाई बधाई र शुभकामना ।